Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή

(ΟΚΕ). Όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης με συμβουλευτική αρμοδιότητα. Τα μέλη εκπροσωπούν τους διάφορους τομείς της οικονομικής, κοινωνικής και επαγγελματικής ζωής των κρατών-μελών και διορίζονται για 4 έτη από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με πρόταση των κρατών. Αν και η ΟΚΕ δεν μετέχει άμεσα στις αποφάσεις, η επιρροή της πάνω στα δύο ανώτατα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι έντονη γιατί είναι η έκφραση των ευρωπαϊκών παραγωγικών δυνάμεων και οικονομικών θεμελίων και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι υποχρεωμένα να την συμβουλεύονται σε σημαντικό αριθμό αποφάσεων. Έχει 222 μέλη, που ενεργούν με πλήρη ανεξαρτησία και κατανέμονται με βάση τον πληθυσμό των κρατών μελών (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία και Ηνωμένο Βασίλειο 24 μέλη, Ισπανία 21 μέλη, Αυστρία, Βέλγιο, Ελλάδα, Ολλανδία, Πορτογαλία και Σουηδία 12 μέλη, Δανία, Φιλανδία και Ιρλανδία 9 μέλη, και Λουξεμβούργο 6 μέλη). Η έδρα της ΟΚΕ βρίσκεται στις Βρυξέλλες, όπου διεξάγονται οι περισσότερες συνεδριάσεις και οι ολομέλειες, αλλά διοργανώνονται και ορισμένες συνεδριάσεις εκτός έδρας. Η ΟΚΕ θεσπίστηκε το 1957 από τη συνθήκη της Ρώμης και αποτελεί έναν χώρο διαλόγου· παράλληλα όμως συνιστά και το θεσμικό πλαίσιο που δίνει τη δυνατότητα στους παράγοντες της οικονομικής και κοινωνικής ζωής να συμμετέχουν ουσιαστικά στις κοινοτικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων. Με τις γνωμοδοτήσεις της, η ΟΚΕ συμμετέχει στον καθορισμό και στην υλοποίηση των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με την εφαρμογή της συνθήκης του Μάαστριχτ από το 1993, η ΟΚΕ περιήλθε σε θέση ανάλογη με των λοιπών οργάνων, όσον αφορά κυρίως τον εσωτερικό κανονισμό, τον προϋπολογισμό της, την ενίσχυση του δικαιώματος πρωτοβουλίας που διαθέτει και τη διοίκηση του προσωπικού της Γενικής Γραμματείας της. Το 1997 με τη συνθήκη του Άμστερνταμ το πεδίο δράσης της ΟΚΕ διευρύνθηκε σημαντικά, κυρίως στον κοινωνικό τομέα, ενώ επεκτάθηκε ο συμβουλευτικός της ρόλος και προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (πριν περιοριζόταν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο). Η ΟΚΕ περιλαμβάνει μία σύνοδο ολομέλειας, ένα προεδρείο, τρεις ομάδες, έξι τμήματα και μία γενική γραμματεία. Τα μέλη εκλέγουν τον πρόεδρο και τους δύο αντιπροέδρους για διετή θητεία. Οι τρεις ομάδες οποίες εκπροσωπούν τους εργοδότες του ιδιωτικού και του δημοσίου τομέα (Ομάδα Ι), τους εργαζόμενους του ιδιωτικού και του δημοσίου τομέα (Ομάδα ΙΙ) και τις λοιπές οικονομικές και κοινωνικές κατηγορίες (Ομάδας ΙΙΙ, δηλαδή αγρότες, μικρομεσαίοι επιχειρηματίες, τεχνίτες, ελεύθεροι επαγγελματίες, συνεταιρισμοί, οργανισμοί αλληλασφάλισης, οργανώσεις προστασίας του καταναλωτή, οργανώσεις για την προστασία του περιβάλλοντος, οργανώσεις οικογενειών, γυναικών, ατόμων με ειδικές ανάγκες, μελών της επιστημονικής και της εκπαιδευτικής κοινότητας, μη κυβερνητικές οργανώσεις, κλπ.) Τα 6 τμήματα ασχολούνται με τους τομείς: Γεωργία, ανάπτυξη της υπαίθρου, περιβάλλον, Οικονομική και νομισματική ένωση, οικονομική και κοινωνική συνοχή, Απασχόληση, κοινωνικές υποθέσεις, ιδιότητα του πολίτη, Εξωτερικές σχέσεις, Ενιαία αγορά, παραγωγή και κατανάλωση, Μεταφορές, ενέργεια, υποδομές, κοινωνία της πληροφορίας. Η ΟΚΕ εκδίδει κυρίως τρεις κατηγορίες γνωμοδοτήσεων: τις γνωμοδοτήσεις μετά από αίτηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τις γνωμοδοτήσεις πρωτοβουλίας, που επιτρέπουν στην ΟΚΕ να εκφράζεται όταν κρίνει ότι αυτό είναι σκόπιμο, και τις διερευνητικές γνωμοδοτήσεις, που εκδίδονται όταν, ύστερα από αίτηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η ΟΚΕ καλείται να συσκεφθεί και να διατυπώσει προτάσεις για ένα συγκεκριμένο θέμα - και οι οποίες μπορούν αργότερα να καταλήξουν σε πρόταση κανονισμού.